Gezellig, zo’n ronkend houtkacheltje in de wintermaanden. Maar het veroorzaakt meer overlast dan stokers in de gaten hebben. Na verkeer is houtstook de belangrijkste emissiebron van fijnstof.

Ongeveer één miljoen mensen hebben in ons land een houtkachel of open haard. Uit recent onderzoek van het RIVM blijkt dat ruim een kwart van de bevolking ‘ernstige tot enige overlast’ ervaart van openhaarden en houtkachels (vanwege geur, rook en stof).

Kijken we naar verkeer, industrie, veeteelt en huishoudens dan veroorzaakt houtstook door particulieren 29% van de totale emissie van fijnstof (zo stelt het Planbureau voor de Leefomgeving in een onderzoek uit 2020 naar uitstoot van luchtverontreinigende stoffen).Deze cijfers plaatsen houtstokers voor een dilemma. Afscheid nemen van de houtkachel? Minder stoken? Twee op de drie houtstokers zegt rekening te willen houden met de buren als die last hebben van de rook. Een flinke stap voorwaarts is: goed stoken. Goede verbranding houdt uitstoot van schadelijke stoffen laag. En een goede verspreiding zorgt ervoor dat de resterende emissies afdoende verdund worden in de atmosfeer.

Tips om te zorgen voor de minste uitstoot:

• Stook alleen droog hout
• Vochtig hout brandt niet goed en geeft extra veel rook en fijnstof. Zelf hout hakken? Droog het hout minstens 2 jaar. Gebruik een vochtmeter om te meten of het hout droog genoeg is. Het vochtgehalte mag maximaal 15% zijn.
• Stook geen geïmpregneerd of geverfd hout
• Bij de verbranding van bewerkt hout komen er zware metalen vrij. In (spaan)plaat en laminaat zit veel lijm. Ook die horen daarom níét in de houtkachel of open haard.
• Laat de open haard uit bij windstil of mistig weer
• Bij windstil of mistig weer blijft de rook tussen de huizen hangen. Meer informatie over weersomstandigheden en stoken is te vinden op stookwijzer.nu. Let ook op stookalerts. Het RIVM geeft een stookalert af bij ongunstig weer of een slechte luchtkwaliteit.
• Zet luchttoevoer kachel helemaal open
• Als er genoeg zuurstof is kan het hout kan beter verbranden. Schuif de luchttoevoerklep nooit dicht om het vuur te ‘smoren’. Het hout verbrandt dan niet volledig en daardoor ontstaan er extra veel schadelijke stoffen, zoals koolmonoxide. Zorg voor voldoende aanvoer van verse lucht in de kamer. Zet ventilatieroosters open tijdens het stoken open.
• Laat de schoorsteen minstens één keer per jaar vegen
• Een schone schoorsteen is ook van belang. Op tijd vegen verkleint de kans een schoorsteenbrand.